پاش ئه‌وه‌ی رۆژی 17/3/2025 به‌مه‌به‌ستی ئه‌نجامدانی توێژینه‌وه‌یه‌كی زانستیی چه‌ند مامۆستایه‌كی زانكۆ، كه پێكهاتبوو له به‌رێزان د. یاسۆیۆكی مۆتۆساكا و د. سوهرابی ئه‌حمه‌دیان له زانكۆی (موتاله‌عاتی خارجی) تۆكیۆ و د. موسته‌فا خه‌لیلی له زانكۆی تۆكیۆ، سه‌ردانی (ڕێكخراوی زانست) یان كردو گه‌شتێكی مه‌یدانیان بۆ چه‌ند ده‌زگا و شوێنیكی هه‌رێمی كوردستان ئه‌نجامدا، د. یاسۆیۆكی مۆتۆساكا له باره‌ی توێژینه‌وه‌و گه‌شته مه‌یدانیه‌كه‌یان سیمینارێكی له زانكۆی (موتاله‌عاتی خارجی) له تۆكیۆی پایته‌ختی ژاپۆن پێشكه‌شكرد.
له میانه‌ی سیمیناره‌كه‌یاندا ئاماژه‌یان به کارلێکی ئاڵۆزی نێوان سۆفیگەریی نەریتیی و ئیسلامی سیاسیی مۆدێرن کە لە ناوچەکەدا ڕەگی داکوتاوە كرد و گه‌شتنه ئه‌و ده‌ئه‌نجامه‌ی كه پێکهاتەی کۆمەڵایەتی لە گروپی جیاواز و دابڕاو پێک نەهاتووە، بەڵکو تۆڕێکی چڕ و تێکچنراوی پەیوەندیی خێزانی و کۆمەڵایەتییە، هه‌روه‌ها دکتۆر ماتسوناگا چوارچێوەیەکی تیۆریی نوێی پێشنیاز کرد. ئەو ئارگیومێنتی کرد کە مۆدێلی “بڵاوبوونەوە” (Diffusion) – کە تێیدا بیرۆکەیەکی نوێ بۆ ناو بۆشاییەک بڵاودەبێتەوە – بۆ شیکردنەوەی دۆخی کوردستان گونجاو نییە. لەبری ئەوە، چەمکی “گواستنەوەی خوێن” (Transfusion)ی پێشنیاز کرد.
له لایه‌كی تره‌وه مستەفا خەلیلی جەختی لە گرنگیی بنەڕەتیی توێژینەوەی مەیدانی کردەوە بۆ دەرخستنی ئەو ڕاستییانەی کە لەسەر نەخشە یان لەناو دەقەکاندا نابینرێن. ئەو ئاماژەی بەوەدا کە جوگرافیای سەختی ناوچەکە، بەتایبەتی ناوچە شاخاوییەکەی هەورامان، لە مێژوودا کردوویەتی بە پەناگەیەکی سروشتی بۆ بزووتنەوە چەکدارییەکان و کاریگەریی قووڵی لەسەر دینامیکی سیاسی و کۆمەڵایەتیی هەبووە. ئەو جەختی لە سروشتی هەمیشە گۆڕاوی ناوچەکە کردەوە، کە تێیدا دڵسۆزیی تاک و خێزانەکان دەتوانێت بە شێوەیەکی بەرچاو بگۆڕدرێت. لەناو یەک خێزاندا، باوە کە ئەندامی جیاواز لایەنگریی لایەنە سیاسی و ئایینییە ڕکابەرەکان بکەن، لە تەریقەتە سۆفییەکانەوە تا گروپە ئیسلامییەکان، ئەمەش پێکهاتەی کۆمەڵایەتیی بە شێوەیەکی سەرسوڕهێنەر ئاڵۆز و خۆڕاگر کردووە.
هه‌روه‌ها سۆهراب ئەحمەدیان سێ خاڵی گرنگی بۆ ڕەهەند بەخشین بە دۆزینەوەکان زیاد کرد كه بریتین له . سەرکردایەتیی دەرەکی و ەبوونی هەژموونی عەشیرەتگەری و ئیسلامی سیاسی وەک مۆدێرنیزاسیۆن.
له كۆتاییدا توێژه‌ران ئاماژه‌یان به ڕۆڵی دکتۆر عومەر عەبدولعەزیز (سه‌رۆكی ڕێكخراوی زانست) داوه له توێژینەوەی مەیدانیی تیمەکە. ئه‌ویش لە ڕێگەی پەیوەندییەکی سەرەکیی ناوخۆییەوەو دکتۆر ماتسوناگا ئاماژه‌ی به‌وه داوه كه: “پەیوەندیی سەرەکیمان دکتۆر عومەر عەبدولعەزیز بوو… ئەو زۆر یارمەتیدەر بوو لە توێژینەوەکەماندا… ئێمەی بە کەسانی زۆر ئاشنا کرد.
